Thủy ngân là chất cực độc, thâm nhập vào cơ thể con người qua da, đường hô hấp… có thể gây ho, đau ngực, giảm trí nhớ, sảy thai, khuyết tật thai nhi, ngộ độc dẫn đến tử vong. Trong khi ngộ độc thủy ngân thường liên quan đến tiêu thụ thường xuyên hải sản như hến và trai ở Hồ Tây (Nghiên cứu của Tiến sỹ Nguyễn Thị Vĩnh – Viện công nghệ sinh học), mức thủy ngân nguy hiểm cũng đã được tìm thấy trong mỹ phẩm và sản phẩm chăm sóc da. Trong bài đăng này, chúng tôi chia sẻ các cách xác định thủy ngân trong mỹ phẩm bằng cách sử dụng XRF và các kỹ thuật khác.
Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) quy định rằng giới hạn hợp pháp đối với thủy ngân trong mỹ phẩm là không quá 1 phần triệu (ppm). Tuy nhiên, giới hạn này không được giám sát chặt chẽ ở tất cả các nơi trên thế giới.
Theo phụ lục số 06-MP, ban hành kèm theo Thông tư 06/2011/TT-BYT của Bộ y tế quy định về quản lý mỹ phẩm, có 3 kim loại nặng bị giới hạn trong mỹ phẩm là chì, thủy ngân, asen. Theo đó, giới hạn thuỷ ngân ở Việt Nam (cũng như ở khu vực ASEAN) trong mỹ phẩm không được vượt quá 1 phần triệu (1ppm).
Tuy nhiên, các mỹ phẩm có chứa thủy ngân vẫn có thể được sản xuất ở trong nước bởi các đơn vị sản xuất nhỏ lẻ, kem trộn được mua trong quá trình đi du lịch hoặc đặt hàng thông qua các nhà bán lẻ trực tuyến.
Để giúp cuộc sống của mọi người xinh đẹp hợp nhưng vẫn đảm bảo sức khỏe, chúng tôi cung cấp thiết bị để xác định nguyên tố thủy ngân (Hg) trong mỹ phẩm bằng máy phân tích huỳnh quang tia X (XRF) cầm tay.
Tại sao lại có thủy ngân trong một số mỹ phẩm mỹ phẩm và chăm sóc da?
Thủy ngân có thể hoạt động như chất tẩy trắng da, vì vậy nó rất được ưa dùng trong các sản phẩm làm sáng da hoặc chống lão hóa, hứa hẹn xóa mờ vết thâm, nếp nhăn, tàn nhang hoặc đồi mồi.
Thủy ngân cũng là một thành phần rẻ tiền và có một số đặc tính bảo quản để kéo dài thời hạn sử dụng của sản phẩm. Trong khi các sản phẩm chứa thủy ngân bị cấm bán tại Việt Nam, bộ phận quản lý thị trường vẫn phát hiện nhiều loại kem làm sáng da được sản xuất có chứa hàm lượng thủy ngân cao tới 210.000 ppm – gấp nhiều lần giới hạn 1 ppm.
Cách xác định thủy ngân trong mỹ phẩm và sản phẩm chăm sóc da
Nếu bạn nghi ngờ thủy ngân có trong mỹ phẩm, trước tiên hãy kiểm tra nhãn. Theo FDA , thủy ngân có thể được tìm thấy theo các hợp chất như:
- Mercurous chloride (Clorua thủy ngân)
- Calomel
- Mercuric
- Mercurio
- Mercury (Thủy ngân)
Các dấu hiệu khác cần cảnh giác như mỹ phẩm không liệt kê các thành phần, thiếu nhãn sản phẩm hoặc có nhãn không phải tiếng Anh hay tiếng Việt
Để tránh những hậu quả có thể xảy ra đối với sức khỏe, hãy thận trọng khi bạn nghi ngờ mỹ phẩm có chứa thủy ngân. Hãy áp dụng các biện pháp giữ an toàn cho mình như:
- Ngừng sử dụng sản phẩm ngay lập tức
- Rửa kỹ tay và bất kỳ bộ phận nào khác của cơ thể tiếp xúc với sản phẩm.
- Liên hệ với bác sỹ, hay những người có thể đưa ra lời khuyên về những cách khác để bảo vệ bản thân.
- Đậy kín sản phẩm trong hộp hoặc túi nhựa không bị rò rỉ, sau đó kiểm tra với sở tài nguyên môi trường về cách xử lý đúng cho các sản phẩm chứa thủy ngân.
Trong khi những lời khuyên này có thể giúp người tiêu dùng ngừng sử dụng mỹ phẩm chứa thủy ngân, các kỹ thuật phân tích như XRF cầm tay có thể cung cấp câu trả lời chắc chắn về hàm lượng thủy ngân cho các cơ quan quản lý.
Phát hiện thủy ngân trong mỹ phẩm: So sánh kỹ thuật XRF và ICP-MS
Phân tích XRF di động là một kỹ thuật hiệu quả để đo mức thủy ngân trong mỹ phẩm vì nó không phá hủy và có thể nhanh chóng xác định sự hiện diện của các yếu tố nguy hiểm ở mức ppm. Tính linh hoạt khi hiệu chuẩn thiết bị XRF phù hợp với từng ứng dụng rất phù hợp để phát hiện hàm lượng nguyên tố ở mức thấp. Người dùng có thể tạo hiệu chuẩn tùy chỉnh của riêng họ với một bộ mẫu rất nhỏ và thiết bị XRF có thể áp dụng tham số cho các phạm vi nồng độ dự kiến.
Một công nghệ thay thế để phát hiện thủy ngân trong các mẫu mỹ phẩm là khối phổ plasma kết hợp cảm ứng, hoặc ICP-MS. Mặc dù có độ chính xác cao, nhưng kỹ thuật phân tích nguyên tố truyền thống này có chi phí cao, mất nhiều ngày để hoàn thành và không phù hợp với kiểm tra hiện trường. Các thiết bị ICP-MS cũng rất mỏng manh và nếu mức thủy ngân quá cao được đưa vào máy ICP-MS, nó sẽ làm ô nhiễm các ống, đầu phát và các bộ phận khác. Việc xả hết thủy ngân ra khỏi hệ thống khá tốn thời gian và tiền bạc.
So sánh trong hai kỹ thuật, XRF cầm tay là lựa chọn thiết thực để phát hiện thủy ngân trong mỹ phẩm. Kỹ thuật cho kết quả chắc chắn, giá cả phải chăng và nhanh chóng – mà không ảnh hưởng đến độ chính xác. Tuy nhiên, hai công cụ này vẫn được sử dụng song song để xác nhận mức thủy ngân trong sản phẩm tiêu dùng.
Sàng lọc thủy ngân trong mỹ phẩm bằng XRF xách tay
Cơ sở sản xuất mỹ phẩm có thể sử dụng máy phân tích XRF cầm tay của chúng tôi cung cấp làm công cụ sàng lọc để kiểm tra nồng độ thủy ngân trong mỹ phẩm. Công cụ này giúp bộ phận quản lý chuất lượng xác định hệ số pha loãng nguyên liệu thô cần thiết để không làm quá tải máy ICP-MS với nồng độ thủy ngân cao. Trong trường hợp này, hệ số pha loãng là lượng nguyên liệu cần thiết để giảm nồng độ thủy ngân đến mức có thể kiểm soát được.
Như đã đề cập trước đó, giới hạn thủy ngân trong mỹ phẩm là rất thấp (1 ppm). Nếu cơ sở sản xuất mỹ phẩm sử dụng nhiều thủy ngân hơn giới hạn, sản phẩm có thể chứa tới 10–50 ppm thủy ngân. Máy phân tích XRF có thể phát hiện thủy ngân ở hàm lượng thấp tới 2 ppm. Do đó, bộ phận quản lý chất lượng sử dụng thiết bị XRF cầm tay như một công cụ kiểm tra để xác định xem mỹ phẩm có đáp ứng yêu cầu hay không. Nếu cần xác minh thêm, họ có thể gửi mẫu và sử dụng ICP-MS để xác nhận kết quả.